Rajsko- historia i teraźniejszość

Od 21 - 30 maja w holu przedszkola była prezentowana wystawa zatytułowana „Rajsko - historia i teraźniejszość”...

     Edukacja regionalna jest bardzo ważnym elementem procesu nauczania. Obecnie, przy powszechnym otwarciu granic, które umożliwia poznawanie dalszych regionów Europy i świata, zobowiązani jesteśmy dobrze znać tradycje i osiągnięcia naszej Małej Ojczyzny.

      Od 21 - 30 maja w holu przedszkola była prezentowana wystawa zatytułowana „Rajsko - historia i teraźniejszość”. Miała na celu przybliżenie jak i przypomnienie rodzicom, którzy sami byli kiedyś wychowankami naszej placówki oraz dzieciom faktów z życia przedszkola oraz najbliższej miejscowości – domu rodzinnego, środowiska lokalnego. Już najmłodsze pokolenie powinno być świadome dokonań regionu, w którym żyje. Lepsze poznanie i zrozumienie swoich korzeni wpływa na kształtowanie osobowości młodego człowieka. Daje poczucie bezpieczeństwa i naturalnej przynależności do grupy społecznej.

     Historia Rajska -  wsi  położonej  na lewobrzeżnej, terasowatej skarpie Soły sięga XIII w.  Nazwa wsi związana jest prawdopodobnie z jej położeniem określanym w przenośni „rajem”. Stąd Rajsko, o czym wspomina dokument łaciński z 1272 r., w którym książę opolski Władysław nadał je Hermanowi Sumagelowi. Właściciele tytułowali się nazwiskiem Rayski i byli w posiadaniu wsi do połowy XV wieku. Kolejnymi właścicielami byli Bonerowie, Porębscy, Szembekowie, Dembińscy, a na przełomie XVIII i XIX wieku Bobrowscy. Ostatnimi właścicielami byli Zwillingowie. W 1939 roku, 4 września, miał tu miejsce krwawy bój stoczony przez wracające z rozproszenia dwa bataliony wojska polskiego pod dowództwem mjr. Piotra Ryby, z silnym zgrupowaniem niemieckiej 5 dywizji pancernej, której dowódca, gen. von H. Vietinghoff stacjonował już w miejscowym pałacu Zwillingów. Krwawą potyczkę, w odróżnieniu od Bitwy pod Rajskiem stoczonej w 1866 roku przez wojska austriackie z oddziałami pruskimi, nazwali historycy Bojem pod Rajskiem.

 

      
      Dla upamiętnienia ponad 80 żołnierzy polskich, którzy polegli w bohaterskiej walce, postawiono w centrum wsi duży betonowy monument ze skrzydlatą Nike (projektu artystów plastyków z Bielska-Białej, Mieczysława Hańderka i Władysława Szostaka ).
     

     W czasie okupacji ludność wsi została wysiedlona przez Niemców w związku z rozbudową obozu koncentracyjnego Auschwitz. W 1939 r. było tutaj ok. 160 domów i 1500 mieszkańców. Wysiedlenie nastąpiło w kwietniu 1941 r. Ludność była przesiedlana do sąsiednich miejscowości, w tym Skidzinia, Brzeszcz, lub wywożona do Generalnej Guberni. Większość budynków została wyburzona. W pałacu znajdował się przyobozowy Instytut Higieny, a na terenie wsi podobóz prowadzący gospodarstwo kwiatowe i warzywnicze obsługiwane przez więźniów ( ok. 60 ha. ). W komandzie tym pracowało niewolniczo ok. 150 więźniarek różnej narodowości. Po wojnie powstała tu Stacja Hodowli Roślin Ogrodniczych.

     Pałac w stylu neogotyckim z wieloboczną basztą z I połowy XIX wieku, którego ostatnim właścicielem w latach międzywojennych był Wincenty Zwilling. Obecnie w rękach prywatnych.

      W ubiegłum wieku mieszkańcy wsi czynnie uczestniczyli w powstaniu i budowie  Parafii pw. Trójcy Przenajświętszej w Rajsku.

     Ewenementem na skalę regionu jest tu, zbudowana w 1993 roku przez Fundację "Maja" pod prezesurą p. Janusza Marszałka, Wioska Dziecięca im. Janusza Korczaka.

     Na przestrzeni ostatnich lat powstało w Rajsku Gminne Gimnazjum nr 1 im Mjr Piotra Szewczyka,  rozbudowano Szkołę Podstawową im Jana Pawła II, nasze przedszkole uroczyście obchodziło jubileusz 50 - lecia powstania placówki oświatowej. W Rajsku prężnie działa Koło Gospodyń Wiejskich oraz Ochotnicza Straż Pożarna.

     Przywiązanie do ziemi rodzinnej ma konkretny wymiar. Teraz dzieci, za kilkanaście lat dorosną i będą decydować o losach regionu i kraju. Szanując swoją miejscowość, swój kraj będą dbać o jego rozwój.

     Serdecznie dziękuję za udostępnienie materiałów do zorganizowania wystawy paniom: Jadwidze Chowaniec - prezes KGW w Rajsku;

              Barbarze Toczek – dyrektor PS w Rajsku;

              Zofii Kanclerz – nauczyciel GG we Rajsku.

 

Tagi